มารู้จักสาเหตุของการเกิดรังแค วิธีการดูแลหนังศีรษะให้ปราศจากรังแค และผลิตภัฑณ์แก้ปัญหารังแค anti-dandruff
ปัญหารังแค
รังแคเกิดจากการหลุดลอกของชั้นนอกสุดของหนังศีรษะมากเกินไป รังแคเป็นชื่อเรียกสะเก็ดที่หลุดออกมาจากหนังศีรษะ ซึ่งเป็นส่วนของผิวหนังชั้นนอกสุดมีการหลุดลอกออกจากหนังศีรษะในปริมาณที่มากกว่าปกติ ปกติแล้วผิวหนังชั้นนอกสุดที่เรียกว่า ชั้นขี้ไคล จะมีการหลุดลอกทิ้งตามปกติอยู่แล้ว ซึ่งจะหลุดลอกออกไปขณะอาบน้ำชำระล้างร่างกาย หรือในขณะที่ดำเนินชีวิตตามปกติ และในปริมาณน้อยจนไม่ได้สังเกต กรณีที่สะเก็ดที่หลุดออกจากหนังศีรษะเหล่านี้มีการหลุดลอกมากกว่าปกติ จนสามารถสังเกตเห็นการหลุดลอกได้จึงจะถือว่าเป็นรังแค
ชนิดของรังแค
รังแคเป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่ง ที่เกิดจากความผิดปกติของการลอกหลุดของเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วบริเวณหนังศีรษะ เป็นการหลุดลอกของเซลล์ผิวหนัง (หนังกำพร้า) ชั้นนอกสุดที่เรียกว่า ชั้นขี้ไคล ซึ่งจะลอกออกมาเป็นสะเก็ดสีขาว-เทา-เงิน และแห้ง เป็นแผ่นๆ หรือกระจายออกเป็นชิ้นเล็กๆ สะเก็ดนี้อาจหลุดร่วงจากหนังศีรษะได้เอง หรือหลุดออกเฉพาะเมื่อหวีผม ในปริมาณที่มากกว่าปกติ และอาจมีอาการคันศีรษะ พร้อมกับความรู้สึกที่แห้ง รังแคมักเป็นทั้งศีรษะ ยกเว้นบริเวณที่ศีรษะล้าน ถ้ากรณีสะเก็ดที่ลอกหลุดจากหนังศีรษะมีลักษณะเป็นมัน และมีสีเหลือง พร้อมๆ กับเป็นปื้นหนา ซึ่งเป็นการบวมอักเสบของชั้นผิวหนัง มีชื่อทางการแพทย์ว่า Seborrheic dermatitis เป็นโรคที่เป็นเรื้อรัง ไม่ค่อยหายขาด ไม่ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ แต่พบเชื้อราประเภทหนึ่งที่มีชื่อว่า Pityrosporum ovale ในปริมาณที่มากกว่าปกติ (ซึ่งไม่ได้หมายความว่าเชื้อรานี้เป็นต้นเหตุหรือสาเหตุทำให้เกิดโรคนี้) อย่างไรก็ตาม การใช้ยาเพื่อฆ่าหรือลดจำนวนเชื้อราชนิดนี้ให้ลดจำนวนลงไป ก็อาจจะทำให้อาการรังแคดีขึ้นได้ ถ้ามีปื้นหนาที่หนังของศีรษะ ร่วมกับมีสะเก็ดเป็นสีเทา-เงินอยู่บริเวณตีนไรผม ออกมาด้านนอกจะจัดเป็นชนิดหนึ่งของโรคสะเก็ดเงิน
ตัวยารักษารังแค ที่มีอยู่ในแชมพู(anti-dandruff)
ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในการรักษารังแค ส่วนใหญ่เป็นชนิดน้ำและ อยู่ในรูปแบบแชมพู ซึ่งแนะนำว่า ควรใช้แชมพูที่มีส่วนผสมที่มีตัวยาชนิดใดชนิดหนึ่งจนกว่าจะควบคุมอาการของรังแคได้
ผลิตภัณฑ์ดูแลหนังศรีษะที่มีตัวยาออกฤทธิ์รักษารังแคมีจำหน่ายอยู่หลายชนิด ซึ่งให้ผลของการรักษาได้ดีพอสมควร บางคนก็ได้ผลดี แต่บางคนก็ไม่ได้ผล เหมือนดั่งคำว่า "ลางเนื้อชอบลางยา" หรือบางคนเคยได้ผลดี แต่ต่อมาก็ได้ผลน้อยลงก็เป็นได้ คงต้องลองใช้ดู และถ้าไม่ได้ผลจึงลองเปลี่ยนไปใช้ตัวอื่น ยารักษารังแคมีดังนี้
1. ซิงค์ไพริไทออน (zinc pyrithione) แชมพูยาที่มีตัวยานี้มีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา แต่กลไกออกฤทธิ์จริงๆ ขจัดรังแคยังไม่เป็นที่กระจ่างจะช่วยลดอาการคันและการลอกของหนังศีรษะได้ แต่ก็มีรายงานว่าอาจเกิดผื่นแพ้ได้ หาซื้อได้ตามห้างร้านทั่วไป ราคาไม่แพง
2. ซีลีเนี่ยมซัลไฟด์ (selenium sulfide) ออกฤทธิ์โดยลดการหลุดลอกของเซลล์ผิวหนังชั้นขี้ไคลของหนังศีรษะ การใช้แชมพูยานี้ให้ได้ผลจะต้องทิ้งแชมพูไว้บนหนังศีรษะประมาณ ๕ นาทีก่อนล้างออก จึงลดการเกิดรังแค หาซื้อตามซุปเปอร์มาเก๊ต ราคาระดับกลาง
3. คีโทโคนาโซล (ketoconazole) เป็นยาฆ่าเชื้อรามีจำหน่ายในรูปแบบของแชมพูยา มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราอื่นๆ ที่เป็นสาเหตุของรังแค คนที่เป็นรังแคชนิด Seborrheic Dermatitis พบว่า มีเชื้อราชื่อ Pityrosporum ovale มากกว่าปกติซึ่งตัวเชื้อราไม่ได้เป็นสาเหตุของรังแคโดยตรง แต่อาจทำให้เป็นรุนแรงมากขึ้น เมื่อใช้ยาตัวนี้แล้ว รังแคก็ดีขึ้นได้ ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานอาจจะทำให้ดื้อยาได้ หาซื้อตามร้านขายยาโทรไป ราคาระดับกลาง
4.ไพรอคโทน โอลามีน (Piroctone Olamine) ที่ยับยั้งเชื้อราบนหนังศีรษะได้เป็นอย่างมีประสิทธิภาพและอ่อนโยน ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานๆ หาซื้อร้านซาลอนชั้นนำจะเป็นรูปแบบแชมพู ราคาค่อนข้างสูง
ถ้าใช้ยาเหล่านี้แล้วไม่ได้ผล ควรปรึกษาแพทย์ ซึ่งอาจแนะนำให้ใช้ยารักษารังแคชนิดอื่นๆ เช่น beta-methesone scalp application, coal tar, salicylic acid เป็นต้น
วิธีการใช้งานผลิตภัณฑ์ดูแลหนังศีรษะแก้ปํญหารังแค
เทแชมพูลงบนฝ่ามือ แล้วใช้มือเสยให้โดนหนังศีรษะให้มากที่สุด เพื่อให้ตัวยาโดนหนังศีรษะและฟอกแชมพูให้ทั่ว หนังศีรษะและปล่อยทิ้งไว้ 5-10 นาที เพื่อให้ตัวยาออกฤทธิ์ได้ดี ก่อนที่จะชะรำล้างแชมพูยานี้ออกไป และเมื่ออาการดีขึ้นจนรังแคหายไปแล้ว ก็แนะนำให้ลดปริมาณการใช้แชมพูยาลงเหลือ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ และควรอ่านเอกสารการใช้งานอย่างละเอียด
การดูแลสุขภาพหนังศีรษะที่ดีเพื่อลดการเกิดรังแค
ข้อเสียของแชมพูรักษารังแคคือผมจะค่อนข้างจัดทรงยาก หยาบกระด้าง
1. ควรสระผมทุกวันด้วยแชมพูชนิดอ่อน เพื่อขจัดไขมันส่วนเกิน เลือกผลิตภัณฑ์ที่เพิ่มความชุ่มชื้นให้แก้หนังศรีษะ
2. ในกรณีที่ใช้แชมพูยา ควรอ่านวิธีใช้และขั้นตอนอย่างละเอียด ถ้าใช้ได้ผลดีแล้วก็อาจลดลงเหลือเพียงสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง ในความถี่ของการสระที่เพียงพอต่อการควบคุมรังแค แต่ถ้าไม่ได้ผลก็อาจเปลี่ยนชนิดของแชมพูเสียใหม่ และในบางกรณีก็อาจใช้สลับกันก็ได้
3.ควรหลีกเหลี่ยงการทำเคมี สี ดัด ยืด และการใช้ผลิตภัณฑ์ตกแต่งทรงผม เช่น เจลแต่งทรงผม มูส สเปรย์ฉีดผม เพราะผลิตภัณฑ์เหล่านี้อาจทำให้เกิดการระคายเคืองและเกิดการสะสมบนเส้นผมและหนังศีรษะทำให้เกิดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อรา และถ้าใช้ผลิตภัณฑ์ใดแล้วเกิดอาการรังแคเพิ่มมากขึ้น ควรหยุดใช้ผลิตภัณฑ์นั้นทันที
4. ขณะที่กำลังสระผมด้วยแชมพู อาจนวดหนังศีรษะเบาๆ ด้วยปลายนิ้ว เพื่อช่วยขจัดสิ่งตกค้างและเป็นการกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดที่หนังศีรษะให้ดียิ่งขึ้นด้วย อย่าใช้เล็บเกา เพราะจะระคายเคืองหนังศีรษะ
5. หลังการสระผม ควรเช็ดผมให้แห้งซับผมเบาๆด้วยผ้าขนหนู ให้แห้ง ไม่ควรขยี้เส้นผมและหนังศรีษะ และควรปล่อยให้แห้งตามธรรมชาติ แต่ถ้าผมยาวให้เป่าด้วยลมเย็นเบาๆ และไม่ควรเป่าโดนหนังศรีษะ เพราะจะทำให้หนังศีรษะแห้ง เสียสมดุล
6. ควรดูแลหมอน ปลอกหมอนและผ้าขนหนู หมวกกันน๊อก หมวกแก๊ป ให้สะอาด
7. ควรหวีผมเบาๆ ด้วยหวีซี่ห่างโดยเริ่มจากรากผมไปตลอดความยาวของเส้นผม เพื่อช่วยกระจายไขมันจากหนังศีรษะให้ทั่วเส้นผม และไม่ควรใช้หวีที่แข็งหรือมีซี่ของหวีที่ถี่เกินไป เพราะอาจจะดึงเส้นผมให้หลุดร่วงมากขึ้น
8.เมื่ออยู่ในห้องแอร์ ควรปรับอณูหภูมิห้องให้เหมาะสมประมาณ25 องศา และไม่ควรให้ลมจากเครื่องปรับอากาศโดยหนังศรีษะโดยตรงอาจจะทำให้หนังศรีษะเสียสมดุจทำให้อาการรังแคหายยากขึ้น
แชมพูรักษารังแค anti-Dandruff
แชมพูรักษารังแคมีหลากหลาย มากมายที่มาจำหน่ายในบ้านเรา ทั้งยุโรปอเมริกาอย่าง เคเรสตาส ลอรีอัล เคลียร์ เฮดแอนด์โชว์เดอร์ จะใช้ตัวยาผสมลงไปในแชมพู ส่วนเอเซีย อย่าง ชิเซโด้ โมโตเบ่เน้ จากญี่ปุ่น จะเป็นสมุนไพรยา ให้ความชุ่มชื่นแก่หนังศีรษะปรับสมดุจและขจัดสิ่งสกปรกบนหนังศีรษะ แชมพูรักษารังแคที่มีส่วนผสมตัวยาที่จำหน่ายในบ้านเรามีดังนี้
1.Sebamed Anti- Dandruff Shampoo ซีบาเมด แอนตี้ แดนดรัฟ แชมพูสูตรขจัดรังแค
มีตัวยา Piroctone Olamine
2.milbon plarmia clear spa foam มิลบอน พลาร์เมียร์ เคลียร์ สปา โฟม มีตัวยา Piroctone Olamine
3. kerastase homme soin activateur racine activator spray anti dandruff เคเรสตาส ออมม์ แคปปิเทิล ฟอร์ซ ซอง แอนตี้ แดนดรัฟ มีตัวยา Piroctone Olamine
4 Head & Shoulders เฮดแอนด์โชว์เดอร์ มีตัวยา Pyrithione zinc 1%
5.Clear Shmapoo เคลียร์แชมพู มีตัวยา Zinc pyrithione
6.Loreal instant clear pure ลอรีอัล อินสแตนเคลียร์ เพียว มีตัวยา Pyrithione zinc 1%
7.Rejoice anti-Dandruff แชมพูรีจอยส์ สูตรขจัดรังแค มีตัวยา Zinc Pyrithione
8.. Q’ lean anti-Dandruff มีตัวยา Zinc Pyrithione
9. Lolane โลแลน ทรีโอ เฮอร์บัล แอนตี้ แดนดรัฟ แชมพู สูตรขจัดรังแคมีตัวยาketoconazole
10.Nizoral Shampoo แชมพูขจัดรังแค ไนโซรัล มีตัวยา คีโทโคนาโซล (ketoconazole) 2%
11. nora shampoo โนร่า แชมพู มีตัวยาketoconazole
12.ketazonคีตาซอน มีตัวยาketoconazole
13. bergamod เบอร์การม๊อต
14.Selfide เซลไฟด์ มีตัวยา เซลเลเนี่ยมซัลไฟด์ (selenium sulfide)
15.shiseido feunte fonte ชิเซโด้ ฟอนเต้ ฟอร์เต้แชมพูที่ให้หนังศีรษะความชุ่มชื้น ซำระล้างสิ่งสกปรกได้ดี ส่วนผสมสมุนไพรในการรักษา
16.moltobene Clay โมโตเบ่เน้ แชมพูที่ให้หนังศีรษะความชุ่มชื้น ซำระล้างสิ่งสกปรกได้ดี ส่วนผสมสมุนไพรในการรักษาและโคลนทะเล
ขอบคุณข้อมูลจากเวป http://www.doctor.or.th/article/detail/1450